همه انسان‌ها می‌توانند هر از گاهی افکار و ایده‌های وسواسی، مانند کنترل چندین مرتبه‌ای خاموش بودن اجاق خوراکپزی، اجتناب از دریچه فاضلاب یا دوباره امتحان کردن قفل بودن درب، داشته باشند. اما وقتی که افکار و اعمال وسواسی به مانعی برای زندگی کردن شما تبدیل شوند، ممکن است عارضه وسواس داشته باشید.
هنگام بروز عارضه وسواس شما دچار افکار وسواسی می‌شوید که می‌تواند در شما اضطراب، ناراحتی یا چِنِدش ایجاد کند. افکار وسواسی اغلب فشارآور بوده و نامطلوب احساس می‌شوند. اینگونه افکار می‌تواند در باره این باشد که برای شما یا نزدیکان شما اتفاق ناگواری رُخ دهد یا اینکه خود شما به کسی صدمه وارد کنید. همچنین افکار وسواسی در باره سرایت بیماری، بیماری‌ها، امور جنسی نیز عادی است، انگار اتفاق ناگواری می‌خواهد بیفتد. اینگونه افکار اغلب اینطوری آغاز می‌شوند «فکرش را بکن…»
برای تخفیف اضطراب هنگام بروز افکار وسواسی، اعمال به اصطلاح وسواسی انجام می‌دهیم. این بطور مثال می‌تواند چنین باشد که شما احساس می‌کنید باید یک کاری را به شیوه بخصوصی انجام دهید که از اتفاقی که شما تصور می‌کنید در واقعیت می‌خواهد اتفاق بیفتد، اجتناب کنید. در اغلب موارد اعمال وسواسی رفتارهای تکراری یا اعمال افکاری هستند. شما ممکن است یک احساس شدید داشته باشید که یک چیزی اشتباه است و از اینرو شما بایستی یک کار را چندین مرتبه تکرار کنید تا احساس کنید درست انجام شده است.
اعمال وسواسی عادی آنست که شما چندین مرتبه دست‌های خود را می‌شویید، چیزهایی را بصورت وِرد و ذکر برای خودتان تکرار می‌کنید، چیزهایی را مرتباً کنترل یا مجدداً بررسی می‌کنید، به شیوه‌ای بخصوص محاسبه یا تفکیک می‌کنید و اشیائی را حفظ و نگهداری می‌کنید.
افکار و اعمال وسواسی ممکن است بصورت لحظه‌ای به شما آرامش بدهند، ولی در بلند مدت معمولاً خاتمه دادن به وسواس بیش از پیش دشوار می‌شود. همچنین ممکن است انجام وسواس وقت بیشتری بگیرد.
به عارضه وسواس او.سی.دی نیز گفته می‌شود که مخفف عبارت انگلیسی «اختلال فکری و عملی» است.
اگر شما از عارضه وسواس رنج ببرید، در اغلب موارد نیاز شدیدی به کنترل و عادات روزمره دارید. خجالت کشیدن از افکار و اعمال خود امری عادی است و از اینرو فرد خود را منزوی می‌کند. افکار و کنترل‌های شما آنچنان جای وسیعی را اشغال می‌کنند که شما در اغلب موارد وقتی می‌خواهید کاری را انجام دهید دیر می‌رسید و یا از خانه راه نمی‌افتید. اگر دست‌های خود را زیاد بشویید ممکن است دست‌هایتان زخم یا قرمز شود.
اگر احساس می‌کنید که افکار و اعمال وسواسی روی زندگی روزمره شما تأثیر می‌گذارد، کمک برای دریافت وجود دارد!
شما می‌توانید از تماس با یک درمانگاه یا بخش پذیرش روانپزشکی سرپایی شروع کنید. اگر سن شما زیر 18 سال است می‌توانید با یک بخش پذیرش جوانان، واحد بهداشت و درمان مدارس یا درمانگاه روانپزشکی کودکان و نوجوانان (bup) تماس بگیرید. اگر یکی از نزدیکان برای تماس ترغیب و حمایت کند اقدام برای مراجعه درمانی آسانتر می‌شود. اگر افکار وسواسی دارید و حال‌تان بد است و احساس می‌کنید دیگر توان ندارید، بلادرنگ به یک بخش پذیرش اورژانس یا یک بخش اورژانس تماس بگیرید.
درمان علائم وسواس می‌تواند از رواندرمانی، دارو یا ترکیبی از هر دو تشکیل شود. رفتاردرمانی روانشناختی، KBT، نشان داده که نتیجه مطلوبی دارد و انجام آن به این صورت است که با احساس نامطلوب را قدم به قدم روبرو شد و با اعمال وسواسی مقابله نمود تا به تدریج اضطراب کاهش یابد. تمرین‌های آرامش‌بخش و فعالیت‌های جسمانی نیز می‌تواند کمک کننده باشد.
مسئول بررسی علمی: یاکلین لِوی، روانشناس دارای پروانه رسمی، واحد Psykologpartners
آخرین تغییرات در متن 2024-02-13