پ.ت.اِس.د چیست؟
اگر یک اتفاق زجرآور همراه با تهدید جانی برای شما رُخ داده باشد ممکن است به عارضه اِسترس پس از ضربههای روحی دچار شوید. همچنین ممکن است یک حادثه زجرآور اتفاق افتاده باشد که شما یا فرد دیگری به شدت صدمه دیده یا خطر بروز صدمه جدی وجود داشته بوده است. بعنوان مثال برای اینگونه اتفاقات میتوان تعرض جنسی، ضرب و جرح روحی و جسمی، مرگ، شکنجه، جنگ، فرار، فاجعههای طبیعی، خفتگیری و زورگیری و حوادث را نام بُرد.
وجه مشخصه عارضه اِسترس پس از ضربههای روحی آنست که فرد خاطره آن اتفاق زجرآور را مکرراً احساس میکند. فرد ممکن است در حال بیداری تصاویری را برخلاف میل خود در ذهن یا هنگام خواب کابوس ببیند. ممکن است احساس کنید که دوباره به همان وضعیت بازگشتهاید و همان واکنشی را از خود نشان دهید که آنموقع و آنجا داشتهاید. بخاطر آوردن آن اتفاق میتواند به شیوههای مختلفی فوقالعاده ناراحت کننده باشد و واکنش نشان دادن بدن امری بسیار عادی است.
کسی که از پ.ت.اِس.د زجر میکِشد ترجیحاً مایل است از ادراکات حسی و اتفاقاتی که او را به یاد آن زجر روحی میاندازد، پرهیز کند. یعنی از آنچه که در درون او تصاویر ذهنی را بیدار میکند، بطور مثال افکار و احساسات، و همچنین اماکن فیزیکی، افراد، چیزها یا گفتگو دوری میکند. پ.ت.اِس.د همچنین به این مفهوم نیز هست که فرد شدیداً افکار و احساسات منفی دارد. برای شما احساس شادی و مشارکت میتواند دشوار باشد، و ممکن است احساس کنید ارتباط شما با سایر انسانها قطع است. جسم بطور اغراقآمیزی هوشیار است. ممکن است احساس کنید که دائماً هیجانی هستید و نسبت به گذشته آسانتر میترسید و ناراحت میشوید. شما ممکن است دچار طغیانهای شدید خشم شده و قدرت تمرکز حواس و خواب شما کاهش یابد.
یک نوع از پ.ت.اِس.د وجود دارد که شما ممکن است علائم بخصوص ازهم گسیختگی ذهنی هم داشته باشید. در اینجا میتوانید در باره زجر روحی و ازهم گسیختگی ذهنی مطالب بیشتری بخوانید.
پ.ت.اِس.د چه تأثیری روی زندگی میگذارد؟
پ.ت.اِس.د به این مفهوم است که شما از عهده کار یا تحصیل خود برنمیآیید. زندگی اجتماعی یا روابط شما با سایر افراد میتواند دشوار شود. ارتباط پ.ت.اِس.د با سایر ناراحتیها و علائم بیماری، بطور مثال افسردگی، اضطراب، دردهای مزمن، اعتیاد و ناتندرستی جسمی، امری عادی است.
چه موقع بایستی برای دریافت کمک مراجعه کنم؟
یک زجر و ضربه روحی الزاماً به پ.ت.اِس.د منجر نمیشود. حال بسیاری از افراد پس از حوادث دشوار مجدداً خوب میشود. ولی اگر شما علائم اِسترس بر اثر ضربه روحی دارید که برطرف نمیشود و شما را در زندگی اذیت میکند، بایستی با درمانگاه خود یا یک بخش پذیرش سرپایی روانپزشکی تماس بگیرید. حتی اگر زجر و ضربه روحی مدتها پیش بروز کرده باشد، هیچوقت برای درمان و دریافت کمک دیر نیست. درمانهایی با تأثیرات خوب وجود دارد.
تشخیص و درمان پ.ت.اِس.د
برای بررسی اینکه شما پ.ت.اِس.د دارید یا نه، یک تحقیقات دقیق انجام میشود. شما ممکن است به سوالاتی در یک گفتگو پاسخ داده و برگههای مختلفی را تکمیل کنید تا درمانگر شما بتواند تعیین کند که ناراحتیهای شما در مجموع پ.ت.اِس.د است یا به شیوه بهتر دیگری میتوان آنرا توضیح داد.
شما در یک تراپی رفتار شناختی متمرکز بر ضربه روحی (KBT) میتوانید قدم به قدم به شیوههای مختلف زجر روحی و خاطرات خود را تجزیه و تحلیل کنید. شما راهکارهای کمک کننده یاد میگیرید و اینکه چکار کنید که به پرهیز از وضعیتهایی که لازم است با آنها برخورد کنید، خاتمه دهید. با این شیوه واکنشهای اضطرابی کاهش مییابند و شما یاد میگیرید چگونه با خاطرات خود برخورد کنید و حالتان بهتر شود. در تراپی موسوم به EMDR (حساسیت زدائی حرکات چشم و پردازش مجدد) از تکنیک حرکات چشم استفاده میشود. همچنین ممکن است به شما داروی ضد افسردگی نیز پیشنهاد شود.
مسئول بررسی علمی: ماری کنستروپ، روانشناس دارای پروانه رسمی و دکترای پزشکی از بیمارستان دانشگاهی کارولینسکا و دانشگاه اوپسالا.
آخرین تغییرات در متن 2024-02-28