بسیاری از انسان‌ها ممکن است با دیدن خون، عنکبوت‌ها یا بلندی‌ها احساس ناراحتی کنند. اگر ترس شما به اندازه‌ای شدید باشد که نگذارد آنطور که مایل هستید زندگی کنید، به آن فوبی بخصوص گفته می‌شود. درمان خوب وجود دارد که می‌تواند اغلب افراد را معالجه کند.
یک فوبی بخصوص به این مفهوم است که شما برای یک چیز یا وضعیت بخصوص ترس اغراق‌آمیز و ماندنی دارید. وقتی شما با آن چیز یا وضعیت روبرو می‌شوید ممکن است به اضطراب و ناراحتی شدید یا پنیک دچار شوید. اگر از چیزی ناراحت شوید به این معنی نیست که فوبی دارید. اگر شدیداً تلاش کنید که از ترسیدن پرهیز کنید و ضمناً مانع از زندگی کردن شما شود، ممکن است فوبی باشد.
فوبی‌های بخصوص اغلب در اوایل زندگی ، پیش از سن ده سالگی بوجود می‌آیند. یک استثناء وجود دارد و آن ترس از وضعیت‌های بخصوص است که معمولاً پس از بلوغ بروز می‌کند. دچار شدن شما به فوبی به ژن‌ها بستگی دارد و مبنای آن رفتار مادرزادی ما برای فرار یا مبارزه است. ما برای حفظ بقاء خود یاد می‌گیریم که بترسیم و نسبت به برخی از چیزها که می‌تواند برای ما خطرناک باشد واکنش نشان دهیم. این کارکرد با داشتن فوبی از حدومرز خود می‌گذرد.
چندین نوع فوبی بخصوص وجود دارد. شما ممکن است نسبت به جانوران فوبی داشته باشید و بطور مثال از مار، عنکبوت، موش یا سگ بسیار زیاد بترسید. همچنین ممکن است نسبت به پدیده‌های طبیعی مانند ارتفاعات بلند، رعد و برق یا آب فوبی داشته باشید. یک نوع فوبی دیگر نسبت به وضعیت‌های بخصوص و کلاستروفوبیا (ترس از بودن در فضاهای تنگ) است. در اینصورت ممکن است شما در آسانسور یا هواپیما وحشت زده بشوید. همچنین فوبی خون و فوبی خفگی یا استفراغ نیز وجود دارد. فوبی خون ممکن است باعث شود شما با دیدن خون غش کنید. زنان بیشتر از مردان دچار فوبی می‌شوند. از هر چهار نفر ک ه دچار فوبی هستند، سه نفر دست‌کم دو نوع فوبی دارد.
ترس ناشی از فوبی موانع بسیار زیادی در زندگی روزمره شما ایجاد می‌کند. پرهیز کردن از موارد مختلف ممکن است هم معاشرت‌های اجتماعی و هم کار و شغل شما را دشوار کند. اگر برای مار فوبی داشته باشید فقط به این معنی نیست که از روبرو شدن با یک مار می‌ترسید بلکه حتی دیدن مار در تلویزیون یا عکس مار نیز در شما ترس ایجاد می‌کند. این می‌تواند بسر بردن شما در طبیعت را دشوار کند و در موارد فوق‌العاده شدید باعث شود شما نتوانید از خانه بیرون بیایید.
احساسات مختلفی بر فوبی‌های مختلف غلبه دارند. فوبی جانوران مثلاً مار اغلب یک حس چندش‌آور است و به همین دلیل فرد از آن دوری می‌کند. فوبی خون ترس از غش کردن است. این باعث می‌شود که شما از رفتن به دندانپزشکی یا دکتر خودداری می‌کنید و درمان مورد نیاز خود را دریافت نمی‌کنید.
همه فوبی‌های بخصوص لازم نیست درمان شوند. بستگی دارد یک فوبی چقدر شما را محدود می‌کند. اگر شما یا یکی از خویشاوندان در مدتی طولانی برای چیز بخصوصی احساس ترس می‌کنید و این در زندگی مانع ایجاد می‌کند، بایستی برای دریافت کمک مراجعه کنید. درمان می‌تواند در اغلب موارد فوبی‌ها را بطور کامل علاج کند. فوبی‌های درمان نشده اغلب ادامه پیدا می‌کنند.
برای دریافت کمک به درمانگاه خود مراجعه کنید. یک اِمکان دیگر آنست که شما مستقیماً به یک رواندرمانگر شناختی مراجعه کنید. اگر فوبی شما مانع از مراجعه برای درمان می‌شود، بطور مثال رفتن به دندانپزشکی، خوب است با درمانگر مربوطه تماس بگیرید که اغلب بخوبی می‌داند که شما برای دریافت به کجا می‌توانید مراجعه کنید.
مسئول بررسی علمی: روبرت سیگستروم، پزشک متخصص و استادیار روانپزشکی.
آخرین تغییرات در متن 2023-12-15