غم و اندوه و پردازش آن
غم و اندوه بخشی از زندگی و خصوصیات انسانی است. وقتی یکی از نزدیکان فوت می‌کند یا تغییری در زندگی ایجاد می‌شود مهمتر از همه مراقبت از خود و جرئت صحبت کردن در باره آن است.
غم و اندوه چیست؟
تجربه کردن غم و اندوه فقط غمگین شدن نیست. این یک واکنش عاطفی طبیعی به یک فقدان بزرگ مانند مرگ یا جدائی است. غم و اندوه ممکن است هنگام تغییرات بزرگ زندگی، مانند نقل مکان فرزندان از خانه، از دست دادن کار یا بازنشسته شدن و احساس اینکه دیگر کسی به آدم احتیاج ندارد نیز بروز کند.
اکثر قریب به اتفاق انسانها پس از یک فقدان یا تغییر بزرگ احساس غم و اندوه می‌کنند. این یک فرآیند ضروری است که طی آن اتفاق را پردازش کرده و شیوه‌ای برای سازگاری با تغییر پیدا می‌کنیم. این تغییر ممکن است دشوار و دردناک باشد، بخصوص اگر چیزی باشد که برای یک فرد بسیار اهمیت داشته بوده است.
برای بسیاری از افراد غم و اندوه به معنی گریه است. ولی شیوه‌های بسیار دیگری نیز برای واکنش نشان دادن وجود دارد. خستگی مفرط، نوسانات خُلق و خو، دشواری تمرکز حواس، بی‌قراری و مشکل خواب می‌توانند علائم غم و اندوه باشند. غم و اندوه همچنین می‌تواند در بدن، مانند درد شکم، فشار روی قفسه سینه و از دست دادن اشتها نیز احساس شود. برای سالمندان در درجه نخست بروز علائم نامشخص‌تر و افسردگی، عادی است.
غم و اندوه چه تأثیری روی زندگی می‌گذارد؟
هر غم و اندوهی منحصر به فرد است و نمی‌توان شیوه صحیحی را برای سوگواری نام بُرد. معمولاً تاب و توان فرد مثل همیشه نیست و آدم نیاز دارد برای مدتی انتظارات از خود را کاهش دهد.
اغلب آدم به اتفاقی که افتاده فکر می‌کند. ممکن است افرادی که سوگواری می‌کنند در ذهن خود صدای فرد فوت شده را بشنوند یا او را ببینند. حتی این نیز یک واکنش طبیعی است و به این معنی نیست که آدم دچار بیماری روحی/روانی شده است.
مهم است که جرئت کرده و احساسات خود را نشان دهیم. اگر همه چیز را در درون خود محبوس کنیم ممکن است باعث شود مثلاً با کار کردن یا سفر کردن‌های اغراق‌آمیز از سوگواری فرار کنیم. همچنین می‌تواند این به رفتارهای تخریبی مانند مصرف قرص، الکل یا بازی و قمار اغراق‌آمیز نیز منجر شود. اینگونه کارها می‌تواند غم و اندوه را به آینده موکول کند و باعث شود حال آدم بیش از پیش خراب شود.
اغلب از سال سوگواری صحبت می‌شود، یعنی پردازش یک فقدان بزرگ دست‌کم یک سال طول می‌کشد. وقتی یکی از نزدیکان فوت کرده باشد اولین جشن گرفتن اعیاد و مراسم بدون وجود آن فرد فوق‌العاده حساسیت ایجاد می‌کند.
آیا می‌تواند بهتر شود؟
غم و اندوه ممکن است باعث شود که احساس کنیم زندگی دیگر هرگز بهتر نخواهد شد. ولی این درست نیست. بلکه بایستی از غم و اندوه عبور کرد، حالا هر چقدر هم دردناک باشد.
اولین قدم آنست که به خود اجازه دهیم غمگین باشیم. اغلب احساسات دیگری مانند خشم، اضطراب و حس گناه نیز به آدم دست می‌دهد. داشتن چنین احساساتی اشتباه نیست، حتی اگر احساس سردرگمی کنیم.
بیان افکار و احساسات خود با کلمات معمولاً کاری می‌کند که افکار و احساسات قابل درک‌تر می‌شوند. با فردی که به او اعتماد دارید صحبت کنید، ترجیحاً با چندین نفر مختلف حرف بزنید. اغلب چندین گفتگو طی مدتی طولانی لازم است. نوشتن افکار نیز می‌تواند کمک کند. همچنین می‌توانید به یک خط تلفنی حمایتی نیز زنگ بزنید.
وقتی همه چیز بحرانی باشد و هیچ چیزی معنا و مفهومی نداشته باشد، مهم است که عادات زندگی روزمره خود را حفظ کنیم. ممکن است لازم باشد شما از میزان کارکردن یا سایر موارد اِسترس‌آور کم کنید ولی سعی کنید عادات خواب و خوراک خود را مرتب و منظم ادامه دهید. هر وقت مایل هستید و نیاز دارید تنها باشید ولی خود را بطور کامل منزوی نکنید. دریافت حمایت از دیگران در اغلب موارد برای ادامه زندگی مهم است.
سعی کنید به فعالیت‌ها و روابطی بپردازید که احساس کنید پُر مفهوم هستند. یک بخش مهم از فرآیند سوگواری آنست که به خود یادآوری کرد که هنوز چیزهایی وجود دارد که به زندگی معنا و مفهوم می‌دهد. این می‌تواند خویشاوندان، کار، فعالیت‌های اوقات فراغت مورد علاقه یا شاید یک حیوان خانگی باشد که به شما نیاز دارد. شما می‌توانید به کارهای جدید پُر مفهوم، مانند مشارکت در یک گروه حمایتی یا کار داوطلبانه بپردازید.
کنترل وضعیت بعنوان یک خویشاوند ممکن است دشوار و ترسناک بنظر برسد. داشتن تاب و توان گوش کردن، کمک به کارهای زندگی روزمره یا فقط حضور داشتن کمک فوق‌العاده ای محسوب می‌شود. بدترین چیز برای فردی که دچار غم و اندوه است، اغلب دوری کردن و سکوت است. از او بپرسید به چه چیزی نیاز دارد و چگونه می‌توانید از او حمایت کنید.
کمک و حمایت کجا وجود دارد؟
در موارد دشوارتر، وقتی مثلاً یک جوان فوت کرده باشد، همیشه وقت کافی برای التیام یافتن وجود ندارد. اگر احساس می‌کنید شما یا یک خویشاوند در غم و اندوه فرو رفته‌اید یا مشکوک به افسردگی هستید بایستی برای دریافت کمک تخصصی مراجعه کنید. همین امر برای مواردی که فرد در اعمال تخریبی، مانند بازی و قمار، اعتیاد به الکل یا عدم تمایل به ادامه زندگی فرو رفته نیز صِدق می‌کند.
در یک درمانگاه می‌توانید مشاوره دریافت کرده و در صورت نیاز برای گفتگوی حمایتی نزد مددکار یا روانشناس معرفی بشوید. اگر مشکل خواب شما طولانی مدت باشد، کمک برای دریافت وجود دارد. همچنین انجمن‌های بسیاری وجود دارد که برای غم و اندوه حمایت ارائه می‌کنند.
مسئول بررسی علمی: سیری هِلّه، روانشناس، نویسنده و سخنران.
آخرین تغییرات در متن 2024-05-08