شرم
شرم احساس یا ترس از دست رفتن آبرو جلوی دیگران است، بطور مثال برای کاری که کرده‌ایم یا حرفی که زده‌ایم.
شرم چگونه عمل می‌کند؟
شرم ممکن است بطور جسمانی به شکل تپش قلب، گُر گرفتن، قرمز شدن، عرق سرد، اضطراب یا درد شکم احساس شود. شرم می‌تواند خود را بصورت عصبی شدن و خجالت‌زدگی، استیصال برای احساس شکست، یا خشم برای توهین و تحقیر شدن، نشان دهد. شرم ممکن است بصورت احساس ضعف و زبونی نسبت به دیگران یا نسبت به خود بروز کند، واکنش‌های فرار یا نیاز به کنترل ایجاد کند. شرم می‌تواند باعث شود شما احساس کنید بی‌ارزش، عجیب و غریب یا غیرعادی هستید.
شیوه عادی واکنش به شرم جمله به خود یا به دیگران، منزوی کردن خود یا تسکین این احساس با کار کردن، تمرین کردن، موادمخدر یا انگیزش دهنده‌های دیگر است.
همه نوع احساس شرم بد نیست. توانایی احساس شرم در طول تاریخ برای بقاء و هماهنگی با سایر انسان‌ها مهم بوده است. این احساس در ما انگیزش ایجاد می‌کند که حرمت جا و تعلق خود در گروه را نگه‌داریم و به ما کمک می‌کند که نسبت دیگران با احساس و توجه رفتار کنیم، مانند یک قطب‌نمای اجتماعی و همدردی عمل می‌کند.
ولی گاهی اوقات احساس شرم بی‌دلیل بروز می‌کند. ممکن است برای این باشد که کسی با شما بدرفتاری کند و شما خجالت بکشید در حالیکه تقصیر شما نبوده است. یا اینکه مغز به بیراهه می‌رود و اشتباه تفسیر می‌کند.
کنترل احساسات شرم خود
1. تأمل کنید
دفعه بعد که احساس شرم بروز می‌کند، سعی کنید بجای آنکه جاخالی بدهید یا فکر خود را به جهت دیگری هدایت کنید، سعی کنید در آن باقی بمانید. سوالات زیر را از خود بپرسید:
- چه چیزی باعث می‌شود من خودم را تا این حد نالایق و بد احساس کنم؟
- واکنش من چه پیامدهایی را به دنبال دارد؟
- آیا می‌توانستم به شیوه‌ی دیگری واکنش نشان دهم؟
اگر مبنایی برای احساس شرم خود پیدا کنید، می‌تواند درک بهتری نسبت به خود و عملکردتان ایجاد کند و در بلندمدت آسانتر بتوانید آنرا بپذیرید و خود را از آن رها کنید.
2. احساسات خود را برای کسی که به او اعتماد دارید تعریف کنید
بیان احساسات و ترس‌ها با کلمات و حتی گوش دادن به دیدگاه یک نفر دیگر می‌تواند از شدت شرم جلوگیری کرده و آنرا کاهش دهد.
3. با افزایش عزت نفس خود را تمرین کنید
مهربان‌تر شدن با خود را می‌توان تمرین کرد. می‌توانید با این شروع کنید که همان درک و همدردی که نسبت به دیگران نشان می‌دهید را روی خودتان متمرکز کنید. اگر یک دوست یا عضو خانواده در وضعیت شما قرار می‌داشت چگونه برخورد می‌کردید؟
4. مابین فرد و کاری که می‌کند فرق بگذارید
اینکه شما کاری انجام دهید و پشیمان بشوید یا احساس گناه کنید به این معنی نیست که شما آدم بدی هستید.
مسئول بررسی علمی: یونی پِلاس، روانشناس تخصصی و پژوهشگر در دانشگاه اوپسالا.
آخرین تغییرات در متن 2022-03-11