توجه محوری و تمرکز حواس ممکن است برای بسیاری از افراد دشوار باشد و ممکن است هر از گاهی احساس بی‌قراری کنند. اگر آ.د.اچ.دی داشته باشید همیشه وجود خواهد داشت. این وضعیت ممکن است تأثیر زیادی روی زندگی روزمره بگذارد. همچنین ممکن است باعث شود که از عهده بطور مثال برآمدن از تحصیل و کار برای شما دشوار شود. ولی انواع مختلف حمایت و کمک وجود دارد که می‌توانید دریافت کنید.
آ.د.اچ.دی یک کم‌توانی کارکردی اعصاب و روان است (که اغلب با حروف اختصاری NPF بیان می‌شود). این یک بیماری نیست و با هوش و ذکاوت شما هیچ ارتباطی ندارد، بلکه به این مفهوم است که شیوه کارکرد شما با آنچه اغلب افراد از شما انتظار دارند، متفاوت است. این باعث می‌شود که شما ممکن است با انواع مختلفی از دشواری‌ها در زندگی روزمره روبرو شوید. بطور مثال ممکن است تمرکز حواس و کنترل توجه برای شما دشوار شود. ممکن است افکار بسیاری همزمان در ذهن شما بروز کنند و کنترل افکار خلق‌الساعه و مسدود کردن تأثیرات حسی محیط اطراف که شما به جذب آنها نیازی ندارد، برایتان دشوار شود. بسیاری از افرادی که آ.د.اچ.دی دارند همچنین به تحرک جسمی و دریافت انگیزش نیز نیاز بسیاری دارند.
آ.د.اچ.دی همیشه وجود دارد و در سراسر عمرتان روی شما تأثیر می‌گذارد. اینکه شما چه دشواری‌هایی دارید و این دشواری‌ها به چه صورتی بروز می‌کنند، در مدت زمان‌های مختلف متفاوت هستند. همچنین ممکن است این دشواری‌ها در وضعیت‌های مختلف نیز متفاوت باشند. هنگام بروز اتفاقات مهم در زندگی مانند بچه دار شدن، گذار از دوره یائسگی، بازنشسته شدن یا از دست دادن یکی از نزدیکان ، بطور مثال شریک زندگی، ممکن است دشواری‌های شما شدیدتر شوند.
همه افراد دارای آ.د.اچ.دی دشواری‌های یکسانی ندارند، دشواری‌ها برای هر فردی متفاوت هستند. خصوصیات فردی شما، خُلق و خوی، ارزش‌ها و علائق شما نیز روی کارکردتان تأثیر می‌گذارند. همچنین جنسیتی که شما خود را به متعلق می‌دانید، بهمراه انتظاراتی که جامعه با توجه به این جنسیت از شما انتظار دارد نیز تأثیر دارد. ما بطور یقین نمی‌دانیم آ.د.اچ.دی به چه چیزی بستگی دارد ولی می‌دانیم که عوامل ارثی نقش بزرگی دارند.
انواع مختلفی از آ.د.اچ.دی وجود دارد. حروف اختصاری adhd مخفف عبارت «attention deficit hyperactivity disorder» هستند که معنی آن دشواری تمرکز حواس و بیش فعالی است. ولی همه افرادی که آ.د.اچ.دی دارند بیش فعال نیستند.
عادی‌ترین نوع آ.د.اچ.دی عبارت از این است که برای شما در درجه نخست تمرکز حواس دشوار است، کنترل کارهای خلق الساعه برایتان مشکل است و بیش از اندازه فعال هستید. اگر دشواری تمرکز حواس و تمرکز فکری داشته باشید ولی بیش فعال نبوده بلکه برعکس، سطح فعالیت شما نسبت با سایرین کمتر باشد، آ.د.اچ.دی با عمدتاً کم توجهی، یا add نامیده می‌شود. سومین نوع آ.د.اچ.دی فقط بیش فعالی و شتاب‌کاری است. این عادی‌ترین نوع در میان کودکان خردسال است و معمولاً برطرف می‌شود یا بعداً به یک نوع ترکیبی آ.د.اچ.دی تبدیل می‌شود.
بسیاری از افرادی که تشخیص پزشکی آ.د.اچ.دی دارند، دارای اوتیسم نیز تشخیص داده می‌شوند. داشتن همزمان سایر کم‌توانی های کارکردی یا بیماری‌ها نیز امری عادی است. داشتن اضطراب، همچنین افسردگی، اِسترس و اعتیاد نیز عادی است.
آ.د.اچ.دی در زنان و دختران در مقایسه با پسران و مردان اغلب دیرتر تشخیص داده می‌شود.
ممکن است برای شما رعایت وقت و جمع و جور کردن وسایل‌تان دشوار باشد. همچنین ممکن است تفکیک تأثیرات همه آنچه که می‌شنوید و متوجه می‌شوید نیز برایتان دشوار باشد چون توجه شما به همه آنها به یک اندازه است. دستورالعمل‌های طولانی و پیچیده و شروع کارها نیز برای شما به آسانی افرادی که آ.د.اچ.دی ندارند نیز نمی‌باشد. ممکن است به پایان رساندن کاری که مشغول انجام آن هستید نیز دشوار باشد.
شما اغلب از سایرین بی‌قرار تر هستید. بی‌قراری به شیوه‌های مختلفی خود را نشان می‌دهد. برخی از افراد آرام نشستن برایشان دشوار است در حالیکه برخی دیگر در درون خود احساس بی‌قراری می‌کنند. بسیاری از افراد دارای آ.د.اچ.دی به آسانی رویایی می‌شوند و بجای فکر کردن به آنچه مشغول آن هستند، بطور مثال کلاس درس، سخنرانی‌ها و جلسات ملاقات، به چیزهای کلاً دیگری فکر می‌کنند. اگر آ.د.اچ.دی داشته باشید بایستی برای تمرکز فکری خود بسیار زیاد تلاش کنید. این تلاش باعث می‌شود خسته شوید. عزت نفس و خُلق و خوی شما هم ممکن است تحت تأثیر قرار بگیرد.
هرچه انتظارات و توقعات از شما بیشتر شود، شما احساس می‌کنید آ.د.اچ.دی شما موانع بزرگتری برای شما ایجاد می‌کند. اینکه نتوانید کارکرد خود هدایت یا کنترل کنید ممکن است باعث ایجاد سوء تفاهم یا استیصال شما شود. این می‌تواند به بروز اختلافات با افراد اطراف شما منجر شود. اطرافیان شما، توقعات و انتظاراتی که از شما دارند و نوع حمایتی که دریافت می‌کنید روی کم‌توانی کارکردی شما تأثیر می‌گذارد. اگر مدرسه یا محل کار شما با نیازهای شما سازگار نشود ممکن است دشواری شما فوق‌العاده بیشتر شود. بسیاری از افراد دارای آ.د.اچ.دی برخوردهای نامطلوب از سوی اطرافیان خود را تجربه کرده‌اند. مهم است که بخاطر داشت که علت این امر در اغلب موارد ناآگاهی است.
اگر تصور می‌کنید که آ.د.اچ.دی دارید بایستی با درمانگاه یا یک بخش پذیرش روانپزشکی تماس بگیرید. در آنجا برای تشخیص آ.د.اچ.دی به شما کمک می‌شود. شما معمولاً اول یک دکتر یا یک روانشناس را برای اولین بررسی ملاقات می‌کنید. سپس یک تحقیقات از شما انجام می‌شود که مشخص شود آیا شما آ.د.اچ.دی دارید یا نه.
دریافت کردن تشخیص پزشکی آ.د.اچ.دی کمک بزرگی است چرا که شما می‌توانید چگونگی کارکرد آنرا یاد بگیرید. شما همچنین می‌توانید اقدامات سازگاری و وسایل کمکی دریافت کنید تا از عهده تحصیل، کار کردن یا سایر کارهایی که در زندگی روزمره برای شما دشوار است، آسانتر یرآیید. همچنین داروهایی وجود دارد که می‌تواند علائم آ.د.اچ.دی را خفیف کند. در اغلب موارد اگر مایل باشید می‌توانید در دوره‌های آموزشی شرکت کنید و مطالب بیشتری یاد بگیرید. خویشاوندان شما هم می‌توانند اینکار را انجام دهند.
اگر آ.د.اچ.دی داشته باشد اغلب به یک زندگی روزمره با ساختار کاملاً مطلوب و برای اجرای آن به کمک نیاز دارید. شرایط، انتظارات و توقعات و محیط بایستی طوری سازگار شود که بروز اِسترس و فشار روحی بیش از حد جلوگیری شود.
مسئول بررسی علمی: تاینا لِتونِن، دارای دکترا و روانشناس دارای پروانه رسمی، متخصص مغز و اعصاب.
آخرین به روز رسانی 2024-01-15
مطالب دانستی بیشتر در وبسایت Riksförbundet Attention – وجود دارد که برای افراد دارای کم‌توانی های کارکردی مغز و اعصاب، خویشاوندان و افراد شاغل در این زمینه است.