ترس های خاص

شمار زیادی از مردم از دیدن خون، جولاگک ها و بلندی ها احساس ناراحتی میکنند. وقتی ترس به مرحله یی برسد که فردی را از گذراندن زنده گی طوری که میخواهد، بازدارد، به این حالت واژه «ترس خاص» اطلاق میگردد. تداوی های موثر وجود دارند که میتواند اکثریت آنعده افراد را که مبتلا به این اختلال اند، شفاء دهد.

ترس خاص چیست؟

ترس خاص عبارت از ترس گزاف و دوامدار از یک شی و یا موقعیت خاصی است. با مواجه شدن با آنچه که موجب ترس است، شخص مصاب به این اختلال با اضطراب و ناراحتی شدید یا وحشت عکس العمل نشان میدهد. چیزی را ناگوار دانستن دال بر داشتن ترس نیست. البته اگر کسی تلاش و سعی زیاد میکند تا با ترس برنخورد که این موانع در زنده گی عادی نیز ایجاد نماید، در آنصورت چنین حالت ترس محسوب میشود.

ترس های خاص را در چارچوب علم عقلی و عصبی میتوان به گروه های مختلف تقسیم کرد. نوع اول را ترس از حیوانات تشکیل میدهد که این ترس شخص مصاب را به ترس شدید از حیوانات از قبیل مار، جولاگک ها، موش ها یا سگ مبتلا میکند. ترس از عوامل طبیعی بطور مثال ترس از بلندی ها، الماسک یا آب نیز وجود دارد. یکی از انواع دیگر ترس در برابر موقعیت های خاص و تنگنا ترسی (ترس از مکان های تنگ) است و ممکن است شخص را مبتلا به احساس ترس شدید از قرار گرفتن در لفت یا یک طیاره نماید. ترس از خون و ترس از خفگی و استفراغ نیز وجود دارد. در صورت ترس از خون، شخص مصاب ممکن است هنگام دیدن خون بی هوش شود.

ترس های خاص معمولا در سنین بین ۶ تا ۱۲ سال رخ میدهند. ترس از قرار گرفتن در موقعیت های خاص از این مستثنی است چون این ترس معمولا در سنین بین ۱۳ تا ۲۲ سال واقع میشوند. مبتلا شدن به یک ترس ممکن است منشاء ارثی داشته باشد و از غریزهٔ فرار و مبارزه فطری ما ریشه گرفته باشد. برای بقا یافتن و زنده ماندن ما ترس خوردن و واکنش در قبال بعضی چیزها را میاموزیم که این عملکرد در صورت فوبیا یا ترس خاص از حد تجاوز کرده میباشد.

زنان بیشتر از مردن مبتلا به این فوبیا ها میشوند. سه از هر چهار افراد مصاب به ترس خاص حد اقل دو ترس ها دارند.

ترس ها چگونه زنده گی را متاثر میسازند؟

هراس ناشی از ترس خاص میتواند شخصی را به موانع در زنده گی روزمره اش مواجه نماید. احتراز و کناره گیری زنده گی اجتماعی و کاری را مشکل تر میسازد. در صورت ترس از مار ممکن است شخص مصاب نه تنها از برخوردن با یک مار بلکه از دیدن مار در تلویزیون یا عکس هراس داشته باشد. شخص مصاب همیشه اطراف خود را جستجو میکند که این امر گشت و گذار در هوای آزاد در اماکن طبیعی را دشوار میسازد و شاید آنقدر ناتوان کننده باشد که شخص از برآمدن از خانه اجتناب کند. 

ترس های مختلف زیر نفوذ احساسات مختلف قرار دارند. ترس از حیوانات مثلا مار معمولاً شامل انزجار و اجتناب از علت ترس است در حالیکه ترس از خون حاکی از ترس از بی هوشی است و شاید باعث شود که شخص مصاب از رفتن به دکتور دندان و دکتور اجتناب ورزد که این میتواند مخاطره ها را به همراه داشته باشد.

آیا این اختلال قابل تداوی است؟

همه ترس های خاص نیاز به تداوی ندارند بلکه به این بستگی دارد که این تا چه میزان زنده گی شخص مصاب را مختل و محدود میسازد. اگر شما و یا یکی از اقارب تان از مدت زمان طولانی به ترس شدید از چیزی مشخص مبتلا باشید که موانع در زنده گی تانرا ایجاد می نماید، در آنصورت باید در صدد دریافت کمک برآیید. ترس ها اگر معالجه نشوند معمولاً دوام پیدا میکنند.

شما میتوانید به یک مرکز خدمات صحی یا یک کلینیک خدمات سراپای عقلی و عصبی در تماس شوید. راه دیگر تداوی مراجعه مستقیماً به یک معالج در چوکات درمان شناختی رفتاری است.

تشخیص و درمان

تشخیص این اختلال نسبتاً آسان است چون شخص مصاب معمولا از ترس خود و علت مراجعه خود آگاه میباشد. مشکلات شخص مصاب با قرار گرفتن در معرض آنچه که از آن ترس دارد آزمایش میگردد که طی این آزمایش اندازهٔ شدت مواجهه به ترس به تدریج بالا برده میشود و شخص مصاب اندازهٔ ناراحتی خود را ابراز مینماید.

با کمک تداوی میتوان از ترس ها یا فوبیا ها کاملا شفاء یافت. شایعترین طریقهٔ تداوی را تداوی رفتاری-شناختی (KBT) تشکیل میدهد و در این درمان شخص مصاب به تدریج و قدم به قدم در معرض آنچه که موجب ترس است، قرار داده میشود.